Chỉ đơn giản là một món ăn vặt có vị mặn, tương tự như "bim bim" ở Việt Nam nhưng bhujia lại là món ăn từng được dùng để quốc vương Ấn Độ đãi khách và được coi là "báu vật quốc gia" của đất nước này.
Trong bài viết trên trang CNN Travel, "bhujia" được miêu tả là món ăn vặt chiên giòn vàng ươm, trông giống như sợi mì và được bày bán khắp nơi, từ các quán nhỏ ven đường đến những nhà hàng cao cấp tại Ấn Độ.
Tuy nhiên, chỉ có tại Bikaner - một thành phố thuộc bang Rajasthan nằm ở gần biên giới phía tây bắc Ấn Độ - bhujia mới được công nhận là "hàng real".
Lịch sử 150 năm về món "quốc hồn quốc túy"
Nhà thơ Ấn Độ Ashok Vajpeyi gọi Bikaner là "thành phố nơi một nửa dân số sống bằng nghề làm bhujia và nửa còn lại ăn nó".
Bất cứ ai đến thăm điểm đến xa xôi này ở bang Rajasthan sẽ đều đồng ý với nhận định này. Món ăn vặt chiên giòn, vàng ruộm, có hình dạng giống như sợi mì, được phục vụ ở khắp mọi nơi, từ những quán trà nhỏ ven đường cho đến những quán cocktail cao cấp.
Bhujia thật sự rất ngon, làm từ một loại đậu địa phương được gọi là "bột bướm đêm" hoặc bột mì, nêm với các loại gia vị truyền thống. Một biến thể phổ biến khác - aloo bhajia - thay bột bằng khoai tây.
Bikaner không bao giờ thiếu nguyên liệu để làm bhujia. Người dân địa phương thường bắt đầu công việc từ 4 giờ sáng và có thể sản xuất tới 250 tấn bhujia trước khi một ngày kết thúc.
Không chỉ là món ăn vặt thuần túy, bhujia còn là món ẩm thực gắn liền với lịch sử.
Chuyện kể rằng vào năm 1877, quốc vương của bang Bikaner - Maharaja Shri Dungar Singh - đã yêu cầu có một món mặn mới lạ để đãi khách tại cung điện của mình. Khi các đầu bếp hoàng gia nghĩ ra bhujia, họ không hề biết món này sẽ trở thành báu vật quốc gia.
Công thức và câu chuyện về bhujia lan truyền nhanh chóng và ngay sau đó đã được các gia đình địa phương làm theo. Năm 1946, một người dân quyết định khởi nghiệp bằng một cửa hàng nhỏ bán bhujia. Sau một thập kỷ, người này rời thị trấn và quyết định mở rộng kinh doanh, tạo ra "đế chế bhujia" của riêng mình và khiến nó nhanh chóng phổ biến rộng rãi. Nhiều doanh nhân đã truy tìm nguồn gốc của món ăn và bắt đầu phát hiện ra sự kỳ diệu của bhujia.
Ngày nay, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất bhujia đều là người có nguồn gốc từ Bikaner. Tuy nhiên, điều này cũng không có nghĩa là có thể sản xuất bhujia ở bất kỳ nơi nào. Đối với những người "nghiện" món này, chỉ bhujia ở Brikaner mới được công nhận là "đồ thật", giữ đúng chất lượng thuở ban đầu.
Vào năm 2010, bhujia đã được chính phủ Ấn Độ cấp thẻ chỉ dẫn địa lý, đưa vào bản đồ ẩm thực vì sự nổi tiếng của món ăn này. Giờ đây, chỉ những cơ sở nằm tại Bikaner mới được phép sử dụng từ ''Bikaneri'' dán trên nhãn của gói bánh bhujia (hay còn gọi là bhujia Bikaneri), giống như chỉ duy nhất một vùng của nước Pháp mới có rượu Champagne.
Từ đặc sản địa phương đến thương hiệu toàn cầu
Điều gì làm cho 1 món ăn nhẹ của Bikaner trở nên đặc biệt như vậy?
CNN Travel dẫn lời của Deepak Agarwal, một hậu duệ của gia đình Ganga Bishan - "ông lớn" của làng Bikaneri bhujia ngày nay: “Điều kỳ diệu chính là không khí, khí hậu khô cằn ở nơi đây”.
“Trong khi những người còn lại của gia đình lần lượt di tản đi nơi khác, cha tôi quyết định định cư ở đây và bắt đầu công việc kinh doanh của mình. Bạn sẽ không thể có được hương vị tương tự của bhujia ở Bikaner ngay cả khi bạn xuất khẩu nguyên liệu từ đây để sản xuất nó ở nơi khác" - Deepak Agarwal nói.
Đối với tiến sĩ Chef Saurabh - một chuyên gia về ẩm thực - thì Bikaner bhujia không phải là một món ăn, nó là một loại cảm xúc.
Ông cho rằng: “Tất cả mọi món ăn đều có sự khác biệt trong hương vị khi thưởng thức chúng từ nơi nó được khai sinh và bhujia từ Bikaner là một ví dụ điển hình”.
Hiện nay, bhujia đã trở thành món ăn toàn cầu.
Vào năm 2019, "gã khổng lồ" ngành thực phẩm quốc tế Kellogg's đã dự tính mua cổ phần của Haldiram Snacks, nhà sản xuất đồ ăn vặt bán chạy nhất của Bikaner. Thương vụ này sau đó đã bị hủy bỏ.
PepsiCo cũng đã cố gắng tung ra sản phẩm bhujia của riêng mình vào năm 1996. Tuy vậy, phẩm gia masala, được gọi là Lehar, không thể cạnh tranh với các sản phẩm kinh điển của Bikaneri và cuối cùng biến mất khỏi các kệ hàng.
Ở những nơi xa xôi, bhujia có thể được tìm thấy trên kệ của Walmart ở New Jersey và điều này thật tuyệt vời đối với những "tín đồ" của bhujia.
"Rất nhiều người dân Ấn Độ sống ở đây. Chúng tôi không chỉ tìm thấy món ăn này ở các cửa hàng Walmart mà còn có thể đặt chúng từ Amazon. Thỉnh thoảng, tôi thường ăn kèm bhujia với bánh mì kẹp thịt hoặc sandwich. Ẩm thực Ấn Độ có thể kết hợp với các món ăn nước ngoài và cho ra đời những món ăn tuyệt vời", bà Aartee Sodhani, một người Ấn Độ nhập cư đến từ New Jersey, chia sẻ.
Đối với bà Sodhani và những người Ấn Độ khác ở nước ngoài, bhujia vươn ra khỏi những con hẻm sa mạc của một thị trấn nhỏ ở tây bắc Ấn Độ để mang hương vị Ấn Độ đi khắp thế giới.
(Nguồn: Hà Khanh, Thanh Niên, 17:44 - 04/10/2022)