Món cơm chan trà xanh lạ lùng ở Nhật Bản

Cơm chan trà (Ochazuke) là một nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực xứ Phù Tang.

Nền văn hóa ẩm thực Nhật Bản vốn nổi tiếng cầu kỳ, tỉ mỉ, nhưng có lẽ món cơm chan trà xanh Ochazuke là ngoại lệ bởi sự giản dị đến khó tin.

Ảnh: japanesecooking101.

Tận dụng thức ăn thừa
Phiên bản đầu tiên của Ochazuke xuất hiện vào thời Heian (năm 794-1185), với tên gọi yuzuke. Cách làm món ăn này đơn giản là lấy nước nóng chan lên cơm nguội thừa lại của hôm trước để cơm dễ ăn hơn. Khi ấy, món ăn chỉ dành cho tầng lớp nghèo khổ và thường ăn vào mùa lạnh.

Ảnh: matsukawa1971.

Đến thời Edo (1603-1868), nước nóng được thay bởi trà và cũng từ đó tạo nên nét đặc sắc cho món ăn dân dã này. Đến những năm 1950, món ăn này ngày càng trở nên phổ biến và dần được ưa chuộng trên khắp các vùng miền của nước Nhật.

Trong tiếng Nhật, “ccha” nghĩa là trà, “zuke” là ngập trong chất lỏng. Vậy nên cái tên Ochazuke có thể hiểu là cơm chan nước trà. Ngay từ cái tên đã thể hiện cách chế biến, thưởng thức không chút cầu kỳ.

Những câu chuyện xoay quanh Ochazuke
Dù món cơm chan trà đã trở thành một món ăn phổ biến và nổi tiếng tại Nhật Bản, hiện tại vẫn chưa có ghi chép nào cho biết rõ ràng, chính xác về nguồn gốc của Ochazuke.

Ảnh: kuppa_rock.

Có giả thiết cho rằng xuất xứ của món cơm chan trà này xuất phát từ Trung Quốc, sau đó du nhập vào Nhật Bản và được người Nhật phát triển thành Ochazuke.

Người Nhật Bản cũng có một câu chuyện truyền miệng khác được đưa ra để lý giải về nguồn gốc của món ăn là được dùng để “đuổi khách”.

Thời xưa, khi có những vị khách "thiếu ý tứ" đến nhà và ngồi suốt cả buổi, chủ nhà muốn mời khách về nhưng vì phép lịch sự, họ không thể nói thẳng nên đành lấy món cơm chan nước mời khách nhằm nói rằng: “Anh đã ở nhà tôi lâu đến nỗi tôi chẳng còn gì để mời anh cả”. Khi đó, người khách sẽ hiểu rằng “đã đến lúc nên đi rồi”.

Ngoài ra, có giả thuyết nữa cho rằng món Ochazuke ra đời vì đất nước Nhật Bản vốn nổi tiếng với thần đạo Shinto. Theo đó, họ được dạy rằng vạn vật đều có linh hồn, những thứ ta đang sở hữu là do được thần bảo hộ ban cho nên phải trân trọng tất cả những gì mình có.

Chính vì vậy, người Nhật lo lắng rằng việc đem thức ăn thừa đổ đi là xúc phạm đến vị thần bảo hộ đó. Họ trộn nốt phần cơm còn thừa, cho nước nóng vào để ăn, và từ đó hình thành nên món ăn lạ lùng rất riêng của xứ sở hoa anh đào.

Thưởng thức món cơm chan trà đúng điệu
Qua nhiều năm, với sự phát triển của nền ẩm thực Nhật Bản để đáp ứng thị hiếu thực khách, món cơm chan trà đơn điệu đã có những phiên bản cầu kỳ và sang trọng hơn.

Ảnh: cookingwithdog.

Để mang đúng tinh thần ẩm thực Nhật Bản, Ochazuke ngày càng được chú trọng hơn trong việc chế biến và cách thức trình bày khi phục vụ trong những nhà hàng cao cấp. Phần đồ mặn ăn kèm đa dạng từ cá hồi áp chảo, thịt ba chỉ nướng, da cá hồi nướng giòn, cá ngừ bào, nhím biển tươi… hay thậm chí có cả đồ ăn phương Tây như thịt hun khói, xúc xích…

Món cơm này còn được biến tấu với những nguyên liệu lành mạnh và bổ dưỡng theo xu hướng ăn uống healthy hiện đại. Họ thay thế gạo trắng bằng gạo lức, thay trà xanh bằng những loại trà cao cấp, cắt giảm dầu mỡ và tăng cường chất xơ…

Ochazuke giờ đây được phục vụ ở khắp mọi nơi, vào mọi bữa trong ngày và còn được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá rất cao. Do dễ tiêu hóa nên Ochazuke giúp làm dịu cơn đau dạ dày, ợ nóng và chữa nôn hiệu quả. Ngoài ra, món này còn rất tốt cho người bị tiểu đường hay bệnh tim.
(Nguồn: Thu Ngân, Zingnews, Thứ năm, 21/7/2022, 16:06 (GMT+7))